Depresja to podstępna choroba, która dotyka coraz młodsze dzieci a odsetek prób samobójczych wśród nich jest z każdym rokiem coraz większy. Na sesjach młodzi zaznaczają, iż największym problemem jest brak zrozumienia, akceptacji, wsparcia oraz pomocy ze strony otoczenia. Mówiąc „jestem nieszczęśliwy”, „nie dam rady, nie mam sił”, w odpowiedzi słyszą „w twoim wieku? Nie dasz rady? A co będzie później? Jak ja byłam w twoim wieku…” itp. komunikaty. Praca z młodzieżą jest sporym wyzwaniem, wymaga nie tylko od rodziców, ale od specjalistów dużej uważności, empatii, elastyczności, cierpliwości.

Z pozoru trudne do przejścia huśtawki nastrojów od złości po smutek, izolacje od rodziców, różnorodne pytania egzystencjalne mogą być po prostu wpisane w okres dojrzewania, są rozwojowe. Są trudne do zdefiniowania rodzicom będących z dzieckiem na co dzień i wymagają oceny osoby z zewnątrz.

Bywają jednak momenty gdy dziecko pełne energii drastycznie wycofuje się kontaktów z rodzicami, rówieśnikami a masywne obniżenie nastroju utrzymuje się od kilku tygodni (w najgorszym przypadku dochodzą okaleczenia czy myśli samobójcze). Właśnie wtedy powinna nam zapalić się czerwona lampka.

Na depresję składa się szereg objawów obejmujących zachowanie, sferę emocjonalną oraz funkcjonowanie poznawcze. Często współtowarzyszą im różnego rodzaju objawy somatyczne.

Przyczyn depresji jest wiele, coraz więcej jest dowodów na genetyczny czynnik występowania. Występowanie depresji u rodziców aż trzykrotnie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia jej również u ich dzieci. Pamiętajmy jednak, że czynniki genetyczne nie są jedynym wyzwalaczem, muszą bowiem zajść okoliczności dodatkowe w postaci oddziaływań środowiska czy stresorów np. zawód miłosny, kłótnie przyjacielskie, problemy w szkole. Czynniki sprzyjające to oczywiście też rodzaj więzi rodzinnych, przemoc, zaniedbania, konflikty, śmierć bliskich, uzależnienia w rodzinie itd.

Wśród moich młodszych pacjentów z depresją mogę zauważyć szczególnie dzieci z niską samooceną, zbyt krytyczne i wymagające wobec siebie, z tendencjami do perfekcjonizmu. Często chęć bycia najlepszym powoduje u nich tłumienie emocji, z obawy przed oceną z zewnątrz i wyobcowaniem.

Wśród młodzieży wskaźnik występowania depresji wynosi od 2 do 8%. Prognozuje się, iż u nastolatków do ukończenia 18 roku życia może on wynieść nawet 20%.

Rozpoznanie symptomów dokonuje się na podstawie obszernego, dokładnego wywiadu z rodzicami i dzieckiem oraz wykonaniem odpowiednich testów. Jednym z nich jest Zestaw Kwestionariuszy do Diagnozy Depresji u Dzieci i Młodzieży CDI2 (7-18 lat).